Frezje w ogrodzie - przewodnik uprawy

Frezja ogrodowa (Freesia hybrida Eckl. ex Klatt.)

Ze względu na swój oryginalny zapach frezje ogrodowe należą do jednych z najbardziej lubianych kwiatów. Choć ich uprawa nie należy do najłatwiejszych, warto mieć je na rabatach. Z nami krok po kroku dowiecie się, jak je uprawiać w ogrodzie lub na balkonie. Na początek jednak kilka słów o tym, skąd pochodzą te oryginalne rośliny.

Pochodzenie i biologia

Frezje to byliny należące do rodziny kosaćcowatych(Iridaceae). Podstawowe gatunki tej rośliny pochodzą z afrykańskiego Przylądka Dobrej Nadziei. Zostały odkryte pod koniec XVIII w. i początkowo uznawano je za nowe gatunki mieczyka, taką też nadano im nazwę rodzajową. Dopiero w 1866 r. rodzajowi temu nadano nazwę Freesia na cześć Fridericha Heinricha Theodora Freese — z zawodu lekarza, z zamiłowania botanika.

Kwiaty frezji mają charakterystyczną budowę. Są dzwonkowate, a ich lejkowaty okwiat jest zwężony w rurkę. Kwiaty są obupłciowe i obcopylne. Mają bardzo przyjemny zapach. Zebrane są w kłosy, w których znajduje się 5 do 14 kwiatów, które mogą być pojedyncze lub pełne. Występują w dużym bogactwie kolorów. Czas kwitnienia przypada na czerwiec i lipiec. Owocem frezji jest torebka składająca się z trzech komór. Okrągłe nasiona mają twarde okrywy. Pęd rośliny jest gęsto ulistniony. Liście frezji są bezogonkowe, osadzone podobnie, jak u innych kosaćcowatych. Są całobrzegie, o kształcie mieczowatym, mają równoległe unerwienie i intensywne, jasnozielone zabarwienie w odcieniach. Organem podziemnym jest bulwa ostożkowatym lub okrągłym kształcie, z licznymi korzeniami u nasady. Bulwa pokryta jest suchymi łuskami, które są pozostałością liści okalających ją w czasie wzrostu. Po przekwitnieniu pęd frezji zasycha, a materiały zapasowe przedostają się do bulwy, która w tym okresie znacznie się powiększa. Nowa bulwa tworzy się nad bulwą macierzystą, podobnie jak u mieczyków.

Rozmnażanie frezji

Początkowo frezję rozmnażano głównie z nasion. Taką metodę stosowano do lat 60. ubiegłego wieku. W dzisiejszych czasach roślinę tę rozmnaża się przede wszystkim z bulw.

Rozmnażanie frezji z bulw

Frezje rozmnaża się z bulwek przybyszowych tworzonych przez bulwę mateczną. Po wykopaniu oddzielamy je i wiosną cebulki frezji sadzimy bezpośrednio do ziemi.

Jak uprawiać frezje krok po kroku

Stanowisko

Do uprawy frezji polecane jest stanowisko jasne i słoneczne. Rośliny mogą też rosnąć na pełnym słońcu. Gleba pod uprawę frezji powinna być umiarkowanie wilgotna, żyzna, próchniczna oraz przepuszczalna. Jeśli gleba w ogrodzie jest ciężka, rośliny lepiej sadzić na wzniesionych rabatach. Trudność w uprawie polega na tym, że frezja lubi ciepłe stanowisko, ale za to podłoże w początkowym okresie jej rozwoju powinno być chłodniejsze. Optymalna temperatura podłoża to 10-16°C. Glebę przed nagrzewaniem można chronić, ściółkując ją białą agrowłókniną lub jasną ściółką w postaci np. słomy. Zbyt wysoka temperatura podłoża może prowadzić do tworzenia braku kwitnienia lub powstania zdeformowanych kwiatów frezji.

Kiedy sadzić frezje w ogrodzie?

Optymalnym terminem sadzenia cebulek frezji ogrodowej w gruncie jest kwiecień, ewentualnie początek maja. Cebulki sadzi się na głębokość 5-8 cm, zachowując odstępy między roślinami co 10-15 cm. Głębokość sadzenia zależy od wielkości bulw i rodzaju gleby. Na glebach lekkich sadzi się głębiej, na glebach ciężkich — płycej. Dopuszczalnym terminem sadzenia cebulek w ziemi jest także wrzesień, jednak należy pamiętać, aby je dobrze okryć na zimę, gdyż mogą wymarzać. Frezje kwitną po 10 do 14 tygodni od posadzenia ich w ziemi. Uprawiane w gruncie osiągają wysokość 40 - 50 cm. 

Sadzenie frezji w doniczce

W doniczce można sadzić frezje w dwóch terminach. Pierwszy termin to przedwiośnie, drugi to wrzesień. Cebulki sadzimy na głębokość 5 cm. Sadząc frezje w doniczce w terminie jesiennym, należy pamiętać o przechowaniu w temperaturze około 10°C. Kwiaty powinny zakwitnąć w maju. Decydując się na sadzenie frezji ogrodowej w doniczce w terminie luty-marzec, kwiatów możemy spodziewać się na przełomie czerwca i lipca.

Pielęgnacja frezji

Pielęgnacja frezji to podstawowe zabiegi wykonywane podobnie jak u innych roślin ogrodowych, a wśród nich:

Podlewanie frezji

Frezje lubią być zraszane. Gleba powinna być wilgotna, ale niezbyt mokra. Im wyższa temperatura zewnętrzna, tym częściej frezja powinna być podlewana.

Odchwaszczanie frezji

Frezje to rośliny wrażliwe na zachwaszczenie, szczególnie we wczesnej fazie wzrostu. Podczas wykonywania tego zabiegu należy pamiętać, że ich cebulki znajdują się płytko pod powierzchnią ziemi i dlatego najlepiej wykonywać tę czynność ręcznie, aby nie uszkodzić korzeni.

Nawożenie frezji

Frezje należą do roślin o wysokich wymaganiach pokarmowych, ale nie tolerują wysokiego stężenia soli w roztworze glebowym. Jeśli ziemia przed sadzeniem była dobrze przygotowana, to początkowo nawożenie nie jest niezbędne. Dokarmianie można rozpocząć w okresie od pojawienia się liści do pojawienia się kwiatów. Zaleca się stosowanie nawozu uniwersalnego o zwiększonej ilości potasu. Podobnie nawożenie stosuje się do uprawy w doniczce. 

Ściółkowanie frezji

Rośliny najlepiej ściółkować od razu po wysadzeniu cebulek lub kiedy pędy osiągną kilka cm. Dobrym materiałem do ściółkowania jest pocięta słoma lub trociny. Zadaniem ściółki jest zabezpieczenie podłoża przed wysychaniem i nagrzewaniem, sprzyja także równomiernemu wzrostowi roślin.

Podpieranie frezji

Podpórki pod rośliny stosujemy, jeśli nie uprawiamy frezji na kwiaty cięte. Długie pędy i kwiatostany lubią się pokładać lub wyginać pod ciężarem kwiatostanów, dlatego należy je podeprzeć. Do tego celu można zastosować podpórki do roślin doniczkowych lub gałązki drzew.

Wykopywanie i przechowanie frezji

Październik to czas, w którym po zaschnięciu liści możemy wykopać i oczyścić bulwy frezji. Po zrobieniu przeglądu wykopanego materiału najlepiej sprawdzić, czy nie są porażone chorobami grzybowymi. Uszkodzone i chore bulwy najlepiej wyrzucić, a pozostałe zaprawić preparatem grzybobójczym. Tak przygotowane przechować w suchym i przewiewnym miejscu w temperaturze ok. 20 stopni C. Wysoka temperatura przechowania wynika z zapewnienia warunków zbliżonych do naturalnych. W swojej ojczyźnie w porze suchej przechodzą okres spoczynku, aw porze deszczowej — rozwijają się i kwitną.

Gatunki i polecane odmiany frezji

Rodzaj Frezja obejmuje ponad 20 gatunków. Wyróżnia się trzy typy frezji uprawnych:

• Freesia refracta - to gatunki miniaturowe, osiągające wysokość do 40 cm;
• frezje hybrydowe — to mieszańce powstałe w wyniku prac hodowlanych. Ich wysokość może dochodzić nawet 100 cm, kwiaty są duże o średnicy 6-7 cm, zebrane w kłosy o długości 10-12 cm, są pachnące, idealne do uprawy w doniczce;
• frezja Double — to frezje pełne o dwóch rzędach płatków w różnych kolorach, występują także dwukolorowe. Osiągają wysokość 40 - 60 cm.

Do uprawy frezji ogrodowej na kwiat cięty polecane są odmiany:

• 'Argenta
• 'Lisa
• 'Orangina
• 'Polka
• 'Versailles
• 'Aurora
• frezje z grupy Rapid, w tym: odmiany Rapid Red, 'Rapid White i 'Rapid Yellow.

Zastosowanie frezji 

Z uwagi na swój przyjemny zapach doskonale nadają się do tworzenia kompozycji w sielskich ogrodach angielskich. Poza ogrodem frezja pełna i pojedyncza znajduje zastosowanie jako roślina dekoracyjna do uprawy na balkonie, znajduje także zastosowanie we florystyce jako kwiat cięty do wazonu i na bukiety. Kwiaty do wazonów i bukietów ścina się w fazie pąków. Przy odpowiednio częstej wymianie wody oraz niższej temperaturze kwiaty mogą stać w wazonie nawet do 3 tygodni. Frezja pełna pachnie podobnie jak frezja pojedyncza, a intensywność zapachu zależy od odmiany.

Gdzie kupić cebulki frezji ogrodowej

Bulwy frezji kupuje się często w jednolitych lub różnokolorowych zestawach. Mogą to być zarówno frezje pełne, jak i pojedyncze. Takie zestawy pakowane po 20 sztuk w przystępnej cenie znajdzieciew naszej kategorii w sklepie frezje

Frezja — ciekawostki

1. Hodowlę frezji w Polsce zapoczątkowała Z. Zaleska-Patyna z Zakładu Roślin Ozdobnych Instytutu Sadownictwa w Smolicach.
2. W kwiatach frezji występuje przedsłupność, czyli protogynia.
3. Im mniej nasion w torebce nasiennej, tym są one okrąglejsze.
4. Aby uzyskać dłuższe kwitnienie, można wysadzać bulwy co dwa tygodnie.
5. Frezja nie jest wrażliwa na długość dnia, dlatego kwitnące frezje można uzyskać w ciągu całego roku.
6. Freesia refracta ma charakterystycznie zgięty kwiatostan (90 stopni lub więcej) w stosunku do pędu, od czego pochodzi jej nazwa.
7. Olejek z frezji jest ceniony przez perfumiarzy. Ten kwiatowy aromat jest wykorzystywany w wielu znanych markach perfum.
8. W symbolice kwiatowej frezje oznaczają niewinność, zaufanie, przyjaźń.