Begonia bulwiasta – uprawa i pielęgnacja

Begonia – pochodzenie gatunku

Begonia naturalnie rośnie na obszarach tropikalnych i subtropikalnych, a najwięcej jej gatunków pochodzi z Ameryki Południowej. Wśród nich jest m.in. begonia stale kwitnąca (Begonia semperflorens) pochodząca z Brazylii, begonia królewska (Begonia rex) dziko rosnąca we wschodnich Indiach oraz w Chinach, Begonia cathayanaz Chin czy też begonia boliwijska (Begonia boliviensis) pochodząca, jak sama nazwa wskazuje, z Boliwii. Nazwa rodzajowa tych roślin wywodzi się od nazwiska gubernatora wyspy San Domingo, francuskiego botanika Michela Bégona. Jej polska nazwa rodzajowa to także ukośnica. Ta nazwa pochodzi od charakterystycznej budowy jej liścia z asymetrycznym ścięciem blaszki liściowej u nasady. Po sprowadzeniu begonii do Europy rozpoczęły się prace hodowlane nad tym gatunkiem. W ich wyniku na rynku pojawiły się liczne nowe odmiany. Szacuje się, że aktualnie liczba gatunków begonii przekroczyła 1,5 tys.

Begonie należą do rodziny begoniowatych (Begoniaceae). Najczęściej uprawiane gatunki to: begonia stale kwitnąca, begonia zimowa, begonia koralowa, begonia królewska i begonia bulwiasta. Zapoznaj się z pełną ofertą cebulek wiosennych begonii przechodząc do naszego sklepu.

Begonia bulwiasta – opis gatunku

Begonia bulwiasta (Begonia x tuberhybrida) pochodzi ze skrzyżowania południowoamerykańskich gatunków. Charakteryzuje się wzniesionymi mięsistymi łodygami z lancetowato-sercowatymi liśćmi o rzadkim owłosieniu od spodu blaszki. Łodygi wyrastają z ciemnobrązowej bulwy o nerkowatym, lekko spłaszczonym kształcie. Jej kwiaty są okazałe i osiągają średnicę od 5 do 20 cm. Występują w wielu różnych kolorach – od bieli po róż i czerwień, a także kolor żółty w jego wielu odcieniach. Kwiaty mogą być pojedyncze lub pełne, a pojedyncze płatki mogą mieć strzępienie, falowanie lub być gładkie.

Typy begonii bulwiastych

Biorąc pod uwagę wygląd rośliny, a zwłaszcza wielkośćjej kwiatów, wśród begonii bulwiastej wyróżnia się cztery typy:

I. wielkokwiatowa (Begonia x tuberhybrida grandiflora) – wśród tego typu rozróżnia się trzy podgrupy:

1. z kwiatami o płatkach gładkich, postrzępionych i falowanych,
2. o kwiatach półpełnych;
3. o kwiatach pełnych;ciekawe odmiany w tej grupie to biała ‘Tubby White’ i czerwona ‘Tubby Red’.

II. średniokwiatowa (Begonia x tuberhybrida multiflora maxima) – ten typobejmuje grupę odmian i ras o pokroju pośrednim pomiędzy wielkokwiatowymi i drobnokwiatowymi. Znajdują one zastosowanie do obsadzania rabat, donic, a także jako rośliny doniczkowe. Polecane odmiany to: ‘Smolicka Czerwona’, a także odmiany mieszańcowe z grupy Nonstop F1, np. ‘Nonstop Yellow’, ‘Nonstop Rose’ i ‘Nonstop Fire’.

III. begonia drobnokwiatowa (Begonia x tuberhybrida multiflora) – rośliny z tego typu mają drobne, ale bardzo liczne kwiaty. Dzięki obfitości kwitnienia bywają nazywane wielokwiatowymi. Nadają się kwietniki i jako rośliny doniczkowe do dekoracji wnętrz i balkonów oraz tarasów.

IV. o pędach zwisłych (Begonia x tuberhybrida pendula flore pleno) – typ o charakterystycznych zwisających pędach i pełnych kwiatach. Są bardzo dekoracyjne i nadają się do ozdabiania ocienionych balkonów.

Begonia to roślina najczęściej sadzona do doniczek, mis i skrzynek lub ampli, jednak nadaje się również do sadzenia w gruncie. Z tego powodu widuje się ją także w ogrodzie i na miejskich kwietnikach. W pomieszczeniach mogą być dekoracyjne przez cały rok, niezależnie od terminu sadzenia. Begonie w ogrodzie rozrastają się bujnie, kwitnąc długo i obficie, a kolory ich kwiatów zachwycają różnorodnością. Najlepiej wyglądają sadzone w jednolitych gatunkowo grupach i z uwzględnieniem dopasowania kolorystycznego. Szczególnie pięknie wyglądają w pełni kwitnienia. Z begoniami o pędach zwisających najlepiej wyglądają pojemniki na postumencie i skrzynki na balustradzie, a także wiszące kosze i ample. Termin kwitnienia begonii przypada na okres od maja do września/października. Mimo iż są ozdobne, to ich wielokolorowe kwiaty nie znajdują zastosowania we florystyce. Po zerwaniu nie są one szczególnie trwałe, ale za to rośliny doniczkowe mogą posłużyć do dekoracji wnętrz. Będą one świetnie wyglądały zarówno samodzielnie, jak i w kompozycjach. Kwiaty begonii symbolizują wyjątkowość i wdzięczność, dlatego idealnie nadają się do wręczenia na prezent lub jako forma podziękowania. Dawniej wierzono, że podarowanie begonii to ostrzeżenie przed nieszczęściem i zapewnienie o swojej przychylności. Symbolika ta rozszerza się także zależnie od koloru kwiatów.

Begonia bulwiasta – uprawa w doniczkach

Termin sadzenia bulw begonii do doniczek powinien przypadać na okres od lutego do marca, aby uzyskać kwitnienie roślin w połowie maja lub na początku czerwca. Przed sadzeniem warto zaprawić bulwy zaprawą do cebul. Podłoże pod uprawę begonii powinno być żyzne i przepuszczalne, a podlewanie – umiarkowane. Najlepiej wykonywać je, gdy podłoże delikatnie podeschnie. Aby woda nie stała w doniczce, na jej dnie warto wykonać solidny drenaż z keramzytu lub stłuczki ceramicznej. Bulwy sadzimy wklęsłą częścią do góry na głębokość 5–8 cm. Wierzchnia część bulwy powinna znaleźć się ok. 1,5–2 cm pod ziemią. Rośliny nawozimy od wiosny do jesieni nawozem dedykowanym do tego gatunku lub nawozem uniwersalnym do roślin kwitnących. Pojemniki z begoniami wystawiamy na balkon nie wcześniej niż w połowie maja. Miejsce na balkonie lub tarasie powinno być osłonięte zarówno od wiatru, jak i od opadów.

Uprawa begonii bulwiastej w ogrodzie

Begonie można sadzić w ogrodzie jako podrośnięte rośliny lub w postaci zaprawionych środkiem grzybobójczym bulw. Przy sadzeniu w gruncie roślin z doniczek otrzymuje się natychmiastowy efekt dekoracyjny w postaci kwitnienia atrakcyjnych różnokolorowych kwiatów. Po posadzeniu bulw begonii efekt ten uzyskuje się znacznie później. Aby uzyskać do nasadzeń podrośnięte rośliny, z bulwami należy postępować tak samo jak przy uprawie doniczkowej, a następnie można posadzić je do gruntu. Termin takiego sadzenia przypada na połowę maja – po ustąpieniu przygruntowych przymrozków. Stanowisko pod uprawę begonii zależy od typu roślin. Begonie drobnokwiatowe zdecydowanie wolą słoneczne stanowisko, ale inaczej jest w przypadku begonii o pędach zwisłych czy begonii wielkokwiatowych – dla nich wybieramy stanowisko ze światłem rozproszonym. Podstawowe zabiegi pielęgnacyjne stosowane przy uprawie tych roślin to: podlewanie, nawożenie, odchwaszczanie i ochrona przed chorobami i szkodnikami. Przy podlewaniu należy zwrócić uwagę, aby nie zraszać liści, a dawkowanie wody w gruncie powinno być umiarkowane – w innym przypadku można doprowadzić do gnicia bulwy i korzeni. Jednocześnie należy pamiętać, że begonia jest wrażliwa na brak wody, co roślina sygnalizuje zwieszaniem liści. Do najczęstszychchoróbtych roślin, z jakimi można spotkać się w ogrodzie, należy mączniak rzekomy, szara pleśń i plamistość liści. U begonii mogą także wystąpić choroby fizjologiczne, których objawy wiążą się z niedoborem lub nadmiarem składników pokarmowych oraz nadmiarem światła. Wówczas typowym zjawiskiem jest jaśnienie lub żółknięcie liści, zasychanie brzegów blaszki liściowej, czerwienienie liści i ich nekroza czy wiotczenie łodyg, a także opadanie pąków kwiatowych i kwiatów. Szkodniki występujące podczas uprawy w gruncie to węgorki i rolnice, a także mszyce i przędziorki, z kolei w uprawie doniczkowej pojawiają się także ziemiórki.

Begonia – rozmnażanie

Begonia to uniwersalna roślina, którą można rozmnażać zarówno z nasion, jak i z bulw oraz liści. W amatorskiej uprawie najmniej przydatna jest uprawa z nasion, a najpowszechniejsza metoda to rozmnażanie przez podział bulw.

Wysiew nasion

Nasiona begonii wysiewa się w okresie od grudnia do końca stycznia, najpóźniej w lutym. W 1 gramie nasion begonii bulwiastej znajduje się ok. od 60 do 85 tys. sztuk. Nasiona umieszczamy na wilgotnym podłożu torfowym i lekko dociskamy. Temperatura kiełkowania powinna oscylować w granicach 22–24°C. Siewki pojawiają się po okresie 2–6 tygodni. Pierwsze pikowanie należy przeprowadzić, gdy siewki mają po dwa liście właściwe, a ponowne przeprowadzamy później jeszcze dwukrotnie.

Sadzonkowanie liści

Rozmnażanie przez sadzonkowanie całych liści znajduje zastosowanie przy gatunkach begonii, u których te są mniejsze. Rozmnażając w ten sposób gatunki o większych liściach, należy je zmniejszyć w celu ograniczenia parowania wody. Wówczas ostrym nożem odcina się liść od rośliny matecznej, usuwa się ogonek liściowy i nacina się blaszkę w poprzek głównych nerwów. Tak przygotowany liść umieszcza się spodnią stroną na wilgotnym, specjalnie przygotowanym podłożu, dociskając do niego miejsca cięć. PRzy takim rozmnażaniu stosujemy mieszankę piasku i torfu w stosunku 1:1. Sadzonki pojawiają się w kątach nerwów liści po około 2 tygodniach. W celu uzyskania bardziej rozkrzewionych roślin przeprowadzamy uszczykiwanie końców pędów. Po miesiącu sadzonki są gotowe do przesadzenia do większych doniczek. Sadzonkowanie liści przeprowadza się wczesną wiosną lub latem. U niektórych gatunków begonii stosuje się także rozmnażanie przez sadzonki z pędów bocznych lub wierzchołkowych albo z odcinków łodyg i kłączy.

Podział bulw

Podkiełkowane bulwy begonii dzieli się wiosną w taki sposób, aby każda część miała przynajmniej jedno dobrze wykształcone oczko lub podkiełkowane pędy. Zasada podziału jest podobna jak przy rozmnażaniu niektórych cebul i kłączy. Cięcie wykonuje się ostrym nożem, a miejsce po nim należy zabezpieczyć sproszkowanym węglem drzewnym lub środkiem grzybobójczym i pozostawić je do zaschnięcia. Po przesuszeniu bulwy sadzi się ją w doniczkach z wilgotną mieszanką piasku i torfu. Należy zadbać o to, by podłoże było stale wilgotne. Rośliny przesadza się do większych pojemników, gdy wyrastają nowe pędy. Termin sadzenia na miejsce docelowe do uprawy w gruncie to połowa maja.

Zimowanie begonii bulwiastej

Begonie bulwiaste to rośliny wieloletnie. Po zaschnięciu rośliny wyciąga się ich bulwy z gruntu, a następnie suszy się je i czyści. Tak przygotowane bulwy begonii przechowuje się przez zimę w skrzynkach, przysypane torfem, w chłodnym pomieszczeniu z dodatnią temperaturą – podobnie jak inne rośliny rozmnażane z bulw, cebul i kłączy. Kiedy zbliża się termin sadzenia, tj. w lutym, podnosimy temperaturę w pomieszczeniu i zaczynamy pędzić bulwy begonii.